Ερευνητές επιχειρούν να λύσουν το μυστήριο με τις μούμιες παιδιών στις κατακόμβες της Σικελίας

Τα μυστικά που κρύβουν οι παιδικές μούμιες, ηλικίας 200 ετών, που βρέθηκαν στις κατακόμβες των Καπουτσίνων στο Παλέρμο της Σικελίας αναμένετ...

Τα μυστικά που κρύβουν οι παιδικές μούμιες, ηλικίας 200 ετών, που βρέθηκαν στις κατακόμβες των Καπουτσίνων στο Παλέρμο της Σικελίας αναμένεται να αποκαλύψει βρετανική ομάδα επιστημόνων, χρησιμοποιώντας τεχνολογία υπεριώδων ακτίνων Χ.

Η Dr Kirsty Squires, από το Πανεπιστήμιο Staffordshire, θα ηγηθεί μιας πρώτης απόπειρας να αφηγηθεί τις ιστορίες μερικών εκ των 163 παιδιών, των οποίων τα λείψανα βρίσκονται στους διαδρόμους και τις κρύπτες του διάσημου υπόγειου τάφου.

Οι κατακόμβες «φιλοξενούν» συνολικά 1.284 μουμιοποιημένα και σκελετοποιημένα λείψανα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συλλογή από μούμιες στην Ευρώπη. Πολλά από τα παιδιά που βρέθηκαν εκεί, εντοπίστηκαν ως σκελετοί ενώ άλλα περιγράφονται από τους ειδικούς σα να φαίνεται ότι κοιμούνται.

Η διετής έρευνα θα επικεντρωθεί στα παιδιά που πέθαναν μεταξύ 1787 και 1880 και, αρχικά, σε 41 λείψανα που βρίσκονται σε ένα ειδικά σχεδιασμένο «παιδικό παρεκκλήσι».

Κανένα από τα στοιχεία της ταυτότητας, της αιτίας θανάτου και του ιατρικού ιστορικού των παιδιών δεν είναι γνωστά μέχρι σήμερα ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία αναγνώρισης καθώς τα λείψανα έχουν διαβρωθεί.

Οι κατακόμβες του Παλέρμο [Credit: Massimiliano Cuttitta]

Οι επιστήμονες ευελπιστούν να ανακαλύψουν μια καλύτερη εικόνα για τη ζωή και το θάνατο των παιδιών διασταυρώνοντας τα ανατομικά ευρήματα που εντοπίστηκαν, με το αρχειακό υλικό, συμπεριλαμβανομένων δύο βιβλίων που περιέχουν ονόματα και έτος θανάτου.

«Αυτόν τον μήνα θα πραγματοποιήσουμε την επιτόπια εργασία μας», είπε η Squires. «Θα πάρουμε μια φορητή μονάδα υπεριώδων ακτίνων Χ και θα τραβήξουμε εκατοντάδες εικόνες των παιδιών από διαφορετικές οπτικές γωνίες.

»Ελπίζουμε να κατανοήσουμε καλύτερα την ανάπτυξη, την υγεία και την ταυτότητά τους, συγκρίνοντας τα βιολογικά με τα πολιτιστικά στοιχεία: τον τρόπο που έχουν μουμιοποιηθεί τα άτομα και τα ρούχα που φορούν».

Οι κατακόμβες, κάποτε αποκλειστικά για τους νεκρούς μοναχούς του τάγματος των Καπουτσίνων, έχουν γίνει ένα δημοφιλές, αν και μακάβριο, τουριστικό αξιοθέατο, με κάθε χαραμάδα να φιλοξενεί ένα λείψανο σε ανοιχτή θέα. Οι σωζόμενοι νεκροί ήταν συχνά ντυμένοι με τα καλά τους ρούχα και τους επισκέπτονταν οι συγγενείς τους.

Οι μοναχοί εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά στην εκκλησία της Santa Maria della Pace το 1534. Δημιούργησαν έναν ομαδικό τάφο για τους νεκρούς τους, που άνοιγε σαν δεξαμενή κάτω από ένα βωμό, αλλά όταν γέμιζε οι νεκροί μεταφέρονταν σε ένα θησαυροφυλάκιο. Στη συνέχεια σκάφτηκε νέα κρύπτη.

Όταν επρόκειτο να μεταφερθούν τα πτώματα από τον υπερπλήρη θόλο, 45 από τους νεκρούς μοναχούς που είχαν εκταφεί βρέθηκαν μουμιοποιημένοι, με τα πρόσωπά τους αναγνωρίσιμα, μια εξέλιξη που θεωρήθηκε ότι ήταν πράξη του Θεού.

Αντί να θάψουν τα λείψανα, τα εξέθεσαν σε κοινή θέα, στηριγμένα σε κόγχες κατά μήκος των τοίχων του πρώτου διαδρόμου του νέου νεκροταφείου.

[Credit: Carlo Vannini]

Το 1787, δημοσιεύτηκε μια επιστολή που ανέφερε ότι όλοι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, είχαν το δικαίωμα να φιλοξενούνται στις κατακόμβες μετά θάνατον.

Σχεδόν όλη η έρευνα μέχρι σήμερα αφορούσε στις μούμιες ενηλίκων, εκτός από μια εντυπωσιακή εξέταση της Rosalia Lombardo, η οποία πέθανε από πνευμονία μια εβδομάδα πριν από τα δεύτερα γενέθλιά της, στις 6 Δεκεμβρίου του 1920.

Η εκπληκτική κατάσταση διατήρησή της ερευνήθηκε πριν από μια δεκαετία από τον δρ. Dario Piombino-Mascali, ο οποίος συνεργάζεται με την Squires.

«Πολλές από τις μούμιες είναι αποτέλεσμα φυσικής αφυδάτωσης. Άλλες μούμιες υποβλήθηκαν σε χημική επεξεργασία. Αυτές που έχουν υποστεί χημική επεξεργασία, διατηρούνται συνήθως καλύτερα.

»Μερικές από αυτές, δε, διατηρούνται εξαιρετικά. Μοιάζουν πραγματικά με παιδιά που κοιμούνται. Έχουν σκουρύνει με τον καιρό, αλλά μερικές έχουν ακόμη και ψεύτικα μάτια, οπότε φαίνεται σα να σε κοιτάζουν. Μοιάζουν με μικροσκοπικές κούκλες.

»Φυσικά και θέλεις να κάνεις κάτι για να τα διατηρήσεις και να βεβαιωθείς ότι οι ιστορίες τους θα ειπωθούν. Είναι πολύ σκληρό όταν ασχολείσαι με παιδιά στην ανθρωπολογία» λέει.

Σύμφωνα με το σχέδιο της ομάδας, θα ληφθούν 14 ακτινογραφίες ανά μούμια, από το κεφάλι μέχρι τα νύχια, οι οποίες θα εξεταστούν στη συνέχεια από τον δρ Robert Loynes, έναν ορθοπεδικό χειρουργό που έχει ερευνήσει στο παρελθόν αρχαίες αιγυπτιακές μούμιες.

Ο δρ. Dario Piombino-Mascali, δήλωσε ότι είναι ζωτικής σημασίας, η εργασία στα εύθραυστα λείψανα να είναι «μη επεμβατική».

Στη συνέχεια ο Eduardo Hernandez, καλλιτέχνης από το Λος Άντζελες, θα σχεδιάσει τις εικόνες που θα προκύψουν από τις ακτινογραφίες, και θα δημιουργήσει εικονογραφήσεις για χρήση σε εκπαιδευτικά φυλλάδια, που θα διανέμονται στις κατακόμβες και αλλού.

Τα τελευταία λείψανα που εγκλωβίστηκαν στις κατακόμβες πέθαναν στις αρχές του 20ου αιώνα. 

Η έρευνα έχει λάβει πάνω από 70.000 λίρες χρηματοδότηση από το Ερευνητικό Συμβούλιο Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών της Βρετανίας.

Πηγή: LiFO, με πληροφορίες από Guardian