Νέα μελέτη προτείνει την χρήση υδραυλικού συστήματος ανύψωσης στην κατασκευή της πρώτης πυραμίδας της Αιγύπτου

Μια νέα μελέτη υποδεικνύει ότι η πρώτη πυραμίδα της Αιγύπτου κατασκευάστηκε με τη χρήση υδραυλικού συστήματος. [Credit: Hugo Sykes] Μια πρόσ...

Μια νέα μελέτη υποδεικνύει ότι η πρώτη πυραμίδα της Αιγύπτου κατασκευάστηκε με τη χρήση υδραυλικού συστήματος. [Credit: Hugo Sykes]

Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PLOS ONE προτείνει μια επαναστατική θεωρία σχετικά με την κατασκευή της πυραμίδας του Ζοζέρ στην Αίγυπτο, υποδεικνύοντας ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι μπορεί να χρησιμοποίησαν ένα προηγμένο σύστημα υδραυλικής ανύψωσης για την ανύψωση των τεράστιων πέτρινων όγκων. Αυτή η νέα υπόθεση αμφισβητεί την από καιρό επικρατούσα πεποίθηση ότι οι ράμπες και οι κύλινδροι ήταν οι κύριες μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή αυτών των μνημειακών κατασκευών.

Η βαθμιδωτή πυραμίδα του Ζοζέρ, με ύψος περίπου 60 έως 62 μέτρα, είναι το παλαιότερο κολοσσιαίο λίθινο κτήριο στην Αίγυπτο, που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της Τρίτης Δυναστείας υπό τη βασιλεία του Φαραώ Ζοζέρ (περίπου 2670-2650 π.Χ.). Βρίσκεται στο οροπέδιο της Σακκάρα, νότια της Γκίζας, και αποτελεί το επίκεντρο ενός τεράστιου νεκροταφείου. Παρά τις εκτεταμένες μελέτες που έγιναν με την πάροδο των ετών, οι ακριβείς μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του παρέμειναν ασύλληπτες.

Η μελέτη, με επικεφαλής τον Dr. Xavier Landreau από το Παλαιοτεχνικό Ινστιτούτο CEA και την ομάδα του που αποτελείται από Γάλλους μηχανικούς, υδρολόγους και επιστήμονες υλικών, χρησιμοποίησε δορυφορικές εικόνες ραντάρ και ιστορικές αρχαιολογικές εκθέσεις για να αποκαλύψει νέες γνώσεις σχετικά με την κατασκευή της πυραμίδας. Η έρευνά τους υποδεικνύει ένα εξελιγμένο σύστημα διαχείρισης νερού που μπορεί να διευκόλυνε τη διαδικασία κατασκευής.

Ο Dr. Landreau εξήγησε σε συνέντευξή του στη Haaretz: «Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ξεκάθαρα ότι ένας ορθογώνιος πέτρινος περίβολος γνωστός ως Gisr el-Mudir, που βρίσκεται δυτικά της νεκρόπολης της Σακκάρα, έχει όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά ενός φράγματος ελέγχου. Αυτό το χαρακτηριστικό θα χρησιμοποιούνταν για τον έλεγχο της ροής των αιφνίδιων πλημμυρών και τη σύλληψη βαρέων αντικειμένων που προέρχονταν από το ποτάμι».

Εικόνες προοπτικής, κάτοψης και ανύψωσης του συγκροτήματος της πυραμίδας του Ζοζέρ, οι οποίες έχουν ληφθεί από τρισδιάστατο μοντέλο.
 [Credit: R.F.Morgan, CC BY-SA 3.0]

Οι ερευνητές προτείνουν ότι η Πυραμίδα του Ζοζέρ χτίστηκε με τη χρήση ενός υδραυλικού ανυψωτικού μηχανισμού που ανύψωνε πέτρινους όγκους μέσω του κέντρου της κατασκευής. Αυτή η μέθοδος, που περιγράφεται ως «μόδα ηφαιστείου», θα περιλάμβανε την πλεύση ασβεστολιθικών όγκων προς τα πάνω με τη χρήση πίεσης νερού και στη συνέχεια την τοποθέτησή τους στις αντίστοιχες θέσεις τους.

Το κλειδί αυτού του υδραυλικού συστήματος βρίσκεται στην πολύπλοκη υποδομή διαχείρισης του νερού που περιβάλλει την πυραμίδα. Το Gisr el-Mudir, ένας ογκώδης πέτρινος περίβολος, και μια ξηρή τάφρος με διαδοχικά, βαθιά διαμερίσματα κοντά στο νότιο τμήμα της πυραμίδας, έπαιξαν πιθανότατα κρίσιμο ρόλο. Η μελέτη υποδηλώνει ότι οι κατασκευές αυτές αποτελούσαν μέρος ενός ολοκληρωμένου συστήματος για τη ρύθμιση της ροής του νερού και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού.

Στην εργασία τους, οι συγγραφείς εξηγούν: «Η μνημειώδης γραμμική δομή που είναι λαξευμένη σε βράχο στο νότιο τμήμα της τάφρου συνδυάζει τις τεχνικές απαιτήσεις μιας εγκατάστασης επεξεργασίας νερού: μια λεκάνη καθίζησης, μια λεκάνη κατακράτησης και ένα σύστημα καθαρισμού. Αυτή η διάταξη πιθανόν να κατεύθυνε νερό χωρίς ιζήματα για να τροφοδοτήσει το σύστημα υδραυλικής ανύψωσης εντός της πυραμίδας».

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η περίοδος της Τρίτης Δυναστείας συνέπεσε με το τελευταίο μέρος της περιόδου της Πράσινης Σαχάρας, όταν η βόρεια Αφρική γνώρισε περισσότερες βροχοπτώσεις και πλούσια βλάστηση. Το Abusir Wadi, ένα αρχαίο ρεύμα που ρέει από τα βουνά δυτικά του οροπεδίου της Σακκάρα, θα παρείχε άφθονο νερό για να υποστηρίξει ένα τέτοιο υδραυλικό σύστημα.

Η βαθμιδωτή πυραμίδα του Ζοζέρ. [Credit: Hala Ezzat]

«Πριν από την Τέταρτη Δυναστεία, υπήρχαν περισσότερα προβλήματα με τις πλημμύρες παρά με την έλλειψη νερού», σημείωσε ο Dr. Landreau, τονίζοντας την ανάγκη για αποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης του νερού εκείνη την εποχή.

Αυτή η νέα υπόθεση όχι μόνο προσφέρει μια εύλογη εξήγηση για την κατασκευή της Πυραμίδας του Ζοζέρ αλλά υπογραμμίζει επίσης την προηγμένη κατανόηση της υδραυλικής μηχανικής που διέθεταν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι. Αν αποδειχθεί σωστή, θα φέρει επανάσταση στην κατανόηση της αρχαίας αιγυπτιακής μηχανικής και των αρχιτεκτονικών τεχνικών.

Οι συγγραφείς της μελέτης αναγνωρίζουν ότι απαιτείται περαιτέρω επιτόπια έρευνα για την επικύρωση της θεωρίας τους. Αυτό περιλαμβάνει την ανακατασκευή της ροής του νερού μέσα στα φρεάτια της πυραμίδας και τη διερεύνηση των ιστορικών επιπέδων νερού του Abusir Wadi για να επιβεβαιωθεί η βιωσιμότητά του ως πηγή νερού.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Landreau et al. (2024). On the possible use of hydraulic force to assist with building the Step Pyramid of Saqqara. PLOS ONE.  ResearchGate

Σημείωση: Αυτή η μελέτη υποβλήθηκε στο PLOS ONE στις 7 Δεκεμβρίου 2023. Μετά από δύο γύρους αξιολόγησης από ομότιμους, η μελέτη έγινε επίσημα αποδεκτή από το PLOS ONE στις 27 Ιουνίου 2024. Από τις 23 Ιουλίου 2024, αποτελεί αντικείμενο νέων διαβουλεύσεων και αναθεώρησης από τη συντακτική επιτροπή του PLOS ONE.

Πηγή: Archaeology News