Γιατί 43 χρόνια μετά τον χαρακτηρισμό του ως διατηρητέου είναι σε ερειπιώδη κατάσταση και κινδυνεύει να αποχαρακτηριστεί. Οι μετά θάνατον πε...
Γιατί 43 χρόνια μετά τον χαρακτηρισμό του ως διατηρητέου είναι σε ερειπιώδη κατάσταση και κινδυνεύει να αποχαρακτηριστεί.
Οι μετά θάνατον περιπέτειες του στρατηγού Μακρυγιάννη συνεχίζονται… Ηταν το 1982 όταν μια ταπεινή διώροφη οικία χτισμένη στο Αργος στις αρχές του 19ου αιώνα χαρακτηριζόταν από το κράτος ως διατηρητέο κτίριο. Στους τοίχους του κουβαλούσε, σύμφωνα με τις αρμόδιες υπηρεσίες, βαριά Ιστορία: «Κατά τήν τοπική προφορική παράδοση καί τίς διαβεβαιώσεις τοῦ ἰστοριοδίφη Τάσου Τσακόπουλου, στό σπίτι αὐτό κατοίκησε ὁ στρατηγός Μακρυγιάννης, ὅταν ἔµενε στό Άργος καί εκεί έγραψε µέρος τῶν “Αποµνηµονευµάτων” του» ανέφερε η σχετική απόφαση. «Πρός την πλευρά τοῦ κήπου, πού χωρίζεται ἀπό τόν δρόµο µε ψηλή µάντρα, ἔχει ἕνα ὡραιότατο ξύλινο χαγιάτι τὸ ὁποῖο καταρρέει ὅπως καί ἡ στέγη του.
Τό κτίριο ἔχει ἀξία ὄχι µόνο ἀπό ἱστορική άποψη ἀλλά καί διότι ἐκφράζει ἔµµεσα τήν ἰδιουγκρασία τοῦ ἰδιοκτήτη του ὅπως καί τήν τοπική άρχιτεκτονική τοῦ Άργους». Ηταν η αρχή μιας θυελλώδους διαδρομής: Οι προσπάθειες αποχαρακτηρισμού του κτιρίου από τους ιδιοκτήτες του ξεκίνησαν αμέσως και δεν σταμάτησαν ποτέ. Από την άλλη πλευρά βρέθηκαν άνθρωποι που θέλησαν να υπερασπιστούν τον ιστορικό του χαρακτήρα.
Τοπικοί φορείς, κάτοικοι και ερευνητές αποδύθηκαν σε μια πολυετή συζήτηση ιστορικού και φιλολογικού περιεχομένου για το αν πράγματι το σπίτι της οδού Γούναρη ήταν αυτό στο οποίο έζησε ο Μακρυγιάννης από το 1829 ως το 1831. Στο μεταξύ το σπίτι κατέρρεε – είναι εντυπωσιακό ότι στα 40 χρόνια αμφισβήτησης του χαρακτηρισμού του ως διατηρητέου υπέστη τόση φθορά όση δεν είχε υποστεί τα προηγούμενα 160 χρόνια της ύπαρξής του… Οι αιτιάσεις του ιδιοκτήτη απορρίφθηκαν από το ΣτΕ, στη συνέχεια, όμως, οι μελέτες αποκατάστασης πάγωσαν, μέχρι που σήμερα, 43 χρόνια μετά, το Σπίτι του Μακρυγιάννη ετοιμάζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να αποχαρακτηριστεί. Το κτίσμα βρίσκεται πλέον σε ερειπιώδη κατάσταση, αφού όλα αυτά τα χρόνια, και παρά το καθεστώς προστασίας στο οποίο είχε υπαχθεί, ουδείς από τους εκ του νόμου υπευθύνους δεν ενδιαφέρθηκαν για τη διάσωσή του.
Η απόφαση του ΣτΕ
Οι τελευταίες εξελίξεις εγείρουν έντονες αντιδράσεις. «Σαράντα τρία χρόνια μετά το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα των Τρίτση – Κων. Καραμανλή το υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζεται να αποχαρακτηρίσει αυτό το σπίτι. Το ωραίο είναι ότι μόλις την περασμένη Τετάρτη το ΣτΕ με την απόφασή του 2043/2025 επιβάλλει στο κράτος την αναστήλωση αυτού και άλλων ιστορικών κτιρίων του Αργους, πράγμα που ανοίγει μια νέα νομολογία προστασίας των διατηρητέων κτιρίων» λέει ο δικηγόρος Βασίλης Δωροβίνης, ο οποίος έχει ασχοληθεί επί σειρά ετών με το θέμα. Ο ίδιος όπως και άλλοι υπέρμαχοι του χαρακτηρισμού του κτιρίου ως διατηρητέου επικαλούνται τοπογραφικά της εποχής του Καποδίστρια, ιστορικές πηγές αλλά και σκίτσα της εποχής που φυλάσσονται σε αρχειακούς φορείς του εξωτερικού.
Ο ιδιοκτήτης κάνει λόγο για πλάνη υποστηρίζοντας ότι «η οικία στην οποία διέμενε ο στρατηγός Μακρυγιάννης καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τις εχθροπραξίες του 1831, μεταξύ των επιχειρούντων εντός της πόλεως του Αργους αντίπαλων ένοπλων στρατευμάτων με την υποστήριξη κανονιών, κατά τις οποίες ισοπεδώθηκε η οικία» και επικαλείται αναφορά του Ισίδωρου Κακούρη, προϊσταμένου της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, σύμφωνα με την οποία «η Υπηρεσία, η οποία έψαξε τόσο τα ΓΑΚ όσο και στο υφιστάμενο ιστοριοδιφικό υλικό, δεν μπόρεσε να καταλήξει με βεβαιότητα εάν το σπίτι αυτό είναι το σπίτι στο οποίο διέμεινε ο στρατηγός Μακρυγιάννης όσο ήταν στο Αργος ή όχι». Υποστηρίζει επίσης ότι «η ταπεινότητα όγκου και εμφάνισης δεν εισφέρει μορφολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία πρόσφορα να στηρίξουν τον χαρακτηρισμό ενός οικοδομήματος ως διατηρητέου» και ότι «η χρήση ωμόπλινθων για την κατασκευή της τοιχοποιίας, ξυλείας για τα πατώματα, τις πόρτες, τα παράθυρα και το χαγιάτι, καθώς και τη στήριξη της κεραμοσκεπούς στέγης (…) δεν προσδίδουν κανένα στοιχείο αντιπροσωπευτικής λαϊκής αρχιτεκτονικής του Αργους στο κτίριο».
Από την άλλη πλευρά, τρεις καθηγητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, ο Μάνος Μπίρης και ο Γιώργος Σαρηγιάννης, υποστηρίζουν ότι το εν λόγω κτίριο είναι το σπίτι του Στρατηγού Μακρυγιάννη και το 2012 είχαν καταθέσει αναλυτικό υπόμνημα στο υπουργείο Πολιτισμού ζητώντας να μην κατεδαφιστεί. «Δυστυχώς το υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζεται να εισηγηθεί τον αποχαρακτηρισμό του κτιρίου δεχόμενο άκριτα τις αιτιάσεις του ιδιοκτήτη και βασίζεται σε ανακρίβειες, παρερμηνείες, ακόμη και ιστορικά αστήρικτα συμπεράσματα και ερμηνείες κειμένων του Μακρυγιάννη» λέει στα «ΝΕΑ» ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ Γιώργος Σαρηγιάννης. «Πράγματι, στα “Απομνημονεύματά” του, ο Μακρυγιάννης αναφέρει ότι «ο Καλλέργης εις τ’ Άργος και οι σύντροφοί του δεν μ’ άφησαν ούτε στάχτη εις το σπίτι μου. Και μας καταδίκασαν όλους εις θάνατον (..)», όμως είναι άλλο η φράση «έγινε στάχτη» και άλλο το «δεν έμεινε στάχτη».
Η μεν υποδηλοί πυρπόληση και η άλλη ολοσχερή λεηλασία. Το σπίτι δεν κάηκε» λέει ο Σαρηγιάννης. «Επίσης, υπάρχει η μαρτυρία του γνωστού ιστοριοδίφη του Αργους Τάσου Τσακόπουλου, ο οποίος γεννήθηκε το 1875, ότι το σπίτι του Μακρυγιάννη βρίσκεται πίσω από τον Αϊ-Γιάννη και ο ίδιος το είχε υποδείξει σε ανύποπτο χρόνο σε Αργείους. Σε παλαιότερους χάρτες, και κυρίως στο τοπογραφικό του 1831, πίσω από τον Αϊ-Γιάννη υπάρχει μόνο ένα σπίτι, αυτό που χαρακτηρίστηκε ως το Σπίτι του Μακρυγιάννη, ενώ το ίδιο εμφανίζεται πίσω ακριβώς από το ιερό του Αϊ-Γιάννη και σε σκίτσο του Χριστανού Χάνσεν που φιλοτεχνήθηκε το 1833 και φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας Τεχνών της Κοπεγχάγης». Σύμφωνα με τους τρεις ομότιμους καθηγητές του ΕΜΠ, «το θέμα της οικίας Μακρυγιάννη είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα του πώς εν Ελλάδι προστατεύονται η πολιτιστική κληρονομιά και η Ιστορία».
Πηγή: Κ. Ροββά, Τα Νέα
Δεν υπάρχουν σχόλια