Σημαντικά δεδομένα έφεραν στο φως οι εργασίες αποκατάστασης του Βυζαντινού τείχους που περιβάλλει την περιοχή των Παλαιών, αποκαλύπτ...
Σημαντικά δεδομένα έφεραν στο φως οι εργασίες αποκατάστασης του Βυζαντινού τείχους που περιβάλλει την περιοχή των Παλαιών, αποκαλύπτοντας έξι οχυρωματικούς πύργους, τμήματα του τείχους που ήταν κυριολεκτικά θαμμένα, καθώς και πολύ αξιόλογα κινητά ευρήματα.
Το έργο της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων πήρε παράταση και θα συνεχιστεί για εννέα ακόμη μήνες, προκειμένου να αποκαλυφθούν ακόμη περισσότερες αθέατες πτυχές του Βυζαντινού τείχους, το οποίο θα αποτυπωθεί, σημειωτέον, με τρισδιάστατη μορφή στο έντυπο πληροφοριακό υλικό που θα πλαισιώσει τη μελλοντική περιήγηση των επισκεπτών.
Το έργο της συντήρησης και αποκατάστασης του Κάστρου των Παλαιών εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδος - Ηπείρου 2007 -2013» και ξεκίνησε το Μάιο του 2011 με προοπτική ολοκλήρωσης στο τέλος του 2013.
Περιελάμβανε εργασίες στερέωσης, συντήρησης και αποκατάστασης σε τμήματα της ανατολικής και δυτικής πλευράς του οχυρωματικού περιβόλου συνολικού μήκους περί τα 160μ. Τα τμήματα αυτά εκτείνονται στη μεν ανατολική πλευρά αμέσως βόρεια της οδού Αγίων Θεοδώρων και έως το βορειοανατολικό γωνιακό πύργο του κάστρου, όπως επίσης και πίσω από το κτίριο του Μουσείου Πόλης και στη δε δυτική, επί της οδού Λαχανά, από τον αντίστοιχο γωνιακό ΒΔ πύργο έως και την απόληξη της οδού Αγ. Θεοδώρων.
Η 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, παράλληλα με τις στερεωτικές εργασίες συνέταξε νέα συμπληρωματική μελέτη, με σκοπό να διευρυνθεί το αντικείμενο του έργου και να αποκατασταθεί μεγαλύτερο μέρος της οχύρωσης. Ετσι συμπεριλήφθηκαν δύο νέα τμήματα, στην οδό Λαχανά μεταξύ των οδών Αγ. Θεοδώρων και Δοϊράνης και στη βόρεια πλευρά, στην οδό Κρέσνας, για έκταση περίπου 40μ.
Ουσιαστικός στόχος των αρχαιολόγων είναι να διευρύνουν ακόμη περισσότερο τον κύκλο των ερευνών αλλά και της ανάδειξης του τείχους, το οποίο είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την διαχρονική κατοίκηση των Παλαιών.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή οι εργασίες αποκατάστασης του Βυζαντινού τείχους των Παλαιών επικεντρώνονται στην οδό Λαχανά, απέναντι από τον πολυχώρο Τσαλαπάτα και το γήπεδο του Μαγνησιακού, ενώ στο μεταξύ, θα συνεχιστεί η επίπονη και μεθοδική προσπάθεια, έως ότου επιτευχθεί ο στόχος, η ανάδειξη, δηλαδή, μεγάλου τμήματος του τείχους.
Σημαντικά δεδομένα
Οι οχυρωματικοί πύργοι που έχουν αποκαλυφθεί μέχρι στιγμής είναι τετράπλευροι, έχουν ορθογώνιο σχήμα και είναι προσκολλημένοι στην εξωτερική πλευρά του τείχους, το οποίο κτίστηκε την παλαιοχριστιανική περίοδο, ενώ είναι γνωστό από παλαιότερες αποτυπώσεις και από ανασκαφές ότι οι δύο νότιοι γωνιακού πύργοι, με μέτωπο στην οδό Λαμπράκη, ήταν ημικυκλικοί και εκτιμάται ότι κτίστηκαν σε μεταγενέστερη χρονική περίοδο.
«Κάποιοι πύργοι ανήκουν στην αρχική φάση του οχυρωματικού περιβόλου και κάποιοι προστέθηκαν πιθανότατα αργότερα, για την περαιτέρω ενίσχυσή του» αναφέρει η κ. Τένια Αναστασιάδου, αρχαιολόγος της 7ης Εφορείας και προσθέτει «οι περισσότεροι πύργοι ήταν θαμμένοι, δεν ήταν ορατοί, σε κάποιους βρήκαμε την είσοδό τους και το τοπίο έχει αλλάξει ήδη αρκετά, ενώ στόχος μας είναι να γίνει ακόμη καλύτερο».
Τα κινητά ευρήματα που έχουν αποκαλυφθεί στη διάρκεια των εργασιών, περιλαμβάνουν κεραμική, τμήματα μαρμάρων, και νομίσματα χάλκινα, διαφόρων περιόδων, από την παλαιοχριστιανική έως την Οθωμανική εποχή.
Στο μεταξύ, η πολυμελής ομάδα της 7ης Εφορείας, στην οποία συμμετέχουν η πολιτικός μηχανικός της Εφορείας κ. Κατερίνα Πλασταρά και ο επίσης πολιτικός μηχανικός και επιβλέπων των εργασιών κ. Μιχάλης Χατζηγιάννης, εργάζεται μεθοδικά, αποκαλύπτοντας αθέατα τμήματα του τείχους που παρέμειναν θαμμένα επί πολλές δεκαετίες, προκειμένου να συμπληρώσουν ψηφίδα-ψηφίδα, το παζλ της αρχαιολογικής γνώσης.
Ήδη έχουν αποκαλυφθεί, στερεωθεί και αναδειχθεί πολλά τμήματα του τείχους, όπως στην περιοχή πίσω από το Μουσείο της πόλης, ενώ όπως υπογραμμίζει η κ. Αναστασιάδου «είναι πλέον ορατό μεγαλύτερο μέρος του τείχους, το οποίο «πατάει» πάνω σε παλιότερες φάσεις κατοίκησης, που ξεκινούν από την προϊστορική εποχή».
Συνολική ανάδειξη
Στόχος της 7ης Εφορείας είναι η σύνταξη «μιας συνολικής μελέτης ανάδειξης του Κάστρου, η οποία θα συμπεριλάβει όλα τα υπόλοιπα τμήματα, που είτε είναι θαμμένα είτε βρίσκονται μέσα σε ιδιοκτησίες είτε έχουν αποκαλυφθεί στη διάρκεια ανασκαφών, όπως για παράδειγμα το τμήμα του τείχους που βρίσκεται στην υπερτοπική αγορά, είναι ορατό, αλλά όχι επισκέψιμο. Ελπίζουμε ότι ο στόχος θα επιτευχθεί σε κάποιο μελλοντικό πρόγραμμα» αναφέρει η κ. Αναστασιάδου.
Σύμφωνα με την υπάρχουσα μελέτη που υλοποιείται, τα τμήματα του τείχους που θα στερεωθούν και θα αποκατασταθούν, θα φωταγωγηθούν, παράλληλα θα τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες στο χώρο και θα διαμορφωθούν χώροι πρασίνου, προκειμένου να είναι ακόμη πιο ελκυστική η εικόνα στον επισκέπτη.
Στόχος είναι να υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα για τον χώρο και την ιστορική του διαδρομή, ενώ στις σκέψεις των ιθυνόντων είναι η δημιουργία εφαρμογών 3D. Όπως εξηγεί η κ. Αναστασιάδου «η ανάδειξη των αρχαιοτήτων θα απευθύνεται σε όλους τους επισκέπτες, ντόπιους και τουρίστες, κυρίως όμως στοχεύουμε στους μαθητές, τους οποίους θα προσπαθήσουμε να προσελκύσουμε προσφέροντάς τους - ελπίζουμε - μια πιο εύγλωττη εικόνα των αρχαιοτήτων, είτε με λόγο είτε με εικόνα. Θα προσπαθήσουμε να τους δείξουμε πως ήταν το κάστρο, στις σκέψεις μας είναι ίσως και μια τρισδιάστατη αναπαράσταση του χώρου».
Παράλληλος στόχος είναι συνολική ανάδειξη του χώρου, από τα προϊστορικά έως τα νεώτερα χρόνια, η οποία θα βασιστεί στην διεπιστημονική συνεργασία των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, που δραστηριοποιούνται στην περιοχή μας.
«Υπάρχει άριστη συνεργασία με την ΙΓ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, για μια συνολικότερη μελέτη της κατοίκησης των Παλαιών από τα προϊστορικά έως και τα Βυζαντινά χρόνια» επισημαίνει η κ. Αναστασιάδου, εξαίροντας παράλληλα «την πολύτιμη συμβολή της κ. Άσπας Ντίνα, επίτιμης Διευθύντριας Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία πάντα ενδιαφέρεται, πάντα προστρέχει όποτε χρειαστούμε την βοήθειά της και φυσικά είναι αυτή, στην οποία οφείλεται ότι έχει γίνει μέχρι στιγμής στο θέμα της μελέτης και της ανάδειξης του βυζαντινού κάστρου των Παλαιών».
Το έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει ως αποδέκτες όλα τα μέλη της τοπικής κοινωνίας αλλά και ευρύτερα, κυρίως όμως τους μαθητές, προκειμένου να γνωρίσουν την περιοχή των Παλαιών και τη διαχρονική ιστορία του Βόλου, από την προϊστορική εποχή, μέχρι σήμερα.
Κάστρο Παλαιών
Το κάστρο των Παλαιών βρίσκεται στη δυτική είσοδο της σύγχρονης πόλης του Βόλου και καταλαμβάνει έκταση 60 περίπου στρεμμάτων. Ο οχυρωματικός περίβολος έχει σχήμα τετράπλευρο και ενισχύεται στα ευθεία τμήματα ανά τακτά διαστήματα με τετράπλευρους και στις δύο νότιες γωνίες με κυκλικούς πύργους.
Τα τείχη σώζονταν έως το 1889, οπότε κατεδαφίστηκε μεγάλο τμήμα τους. Σήμερα διατηρούνται η ανατολική και δυτική πλευρά σε ύψος έως 7 μ., ενώ μεγάλα τμήματα έχουν αποκαλυφθεί σε σωστικές ανασκαφικές έρευνες. Κατά τις ανασκαφές επίσης έχουν έλθει στο φως ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής με ψηφιδωτά δάπεδα, ερείπια δύο λουτρών, νεκροταφεία και ποικίλα οικιστικά κατάλοιπα.
Σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες, στον οικισμό, ο οποίος τειχίστηκε από τον Ιουστινιανό και βρίσκεται στη θέση της αρχαίας Ιωλκού, μετοίκησαν οι κάτοικοι της γειτονικής Δημητριάδας λόγω του φόβου των επιδρομών κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους.
Πηγή: Γ. Υδραίου, Ταχυδρόμος
Δεν υπάρχουν σχόλια