Ρωμαϊκή άμαξα Φανταστείτε ότι είστε στη Ρώμη, το 205 π.Χ., και πρέπει να βρείτε τον πιο γρήγορο τρόπο για να μεταφέρετε σιτάρι στο Virun...
 |
| Ρωμαϊκή άμαξα |
Τώρα, με το Orbis: : The Stanford Geospatial Network Model of the Roman World, μπορείτε να εξετάσετε τις επιλογές που θα είχε στη διάθεσή του ένας αρχαίος Ρωμαίος σε αυτή την πολύ δυσάρεστη κατάσταση με την ευκολία της χρήσης ενός GPS.
Πληκτρολογήστε το σημείο αφετηρίας, τον προορισμό, τα εμπορεύματα που θα πρέπει να μετακινήσετε, και την εποχή του έτους θα σας παρουσιαστεί στην οθόνη ο πιο αποδοτικός τρόπος για τη μεταφορά των σιτηρών.
Με την παραγωγή νέων πληροφοριών σχετικά με το αρχαίο ρωμαϊκό δίκτυο μεταφορών, το σύστημα ORBIS δείχνει πώς, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η επέκταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν συνάρτηση του κόστους.
Το ORBIS αναδομεί το χρόνο μετακίνησης και τις χρηματοοικονομικές δαπάνες που συνδέονται με τα ταξίδια της αρχαίας εποχής. Με την προσομοίωση κίνησης κατά μήκος των κύριων οδών του Ρωμαϊκού οδικού δικτύου, τους κύριους πλωτούς ποταμούς και τις εκατοντάδες θαλάσσιες οδούς, ο διαδραστικός χάρτης της διαδρομής αναδημιουργεί την υποδομή ολόκληρου του ρωμαϊκού κόσμου με τρόπο που δεν έχει γίνει ποτέ πριν.
Λεπτομερές μοντέλο των διαδρομών
Ο Walter Scheidel, καθηγητής Κλασικών Σπουδών και ο Elijah Meeks, ειδικός στις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες του Standord ανέπτυξε το εξαιρετικά λεπτομερές ψηφιακό μοντέλο κατά τη διάρκεια των τελευταίων οκτώ μηνών. Το σύστημα εγκαινιάστηκε επισήμως στις 2 Μαΐου 2012 και προκαλεί εντύπωση.
«Το ORBIS είναι δυναμικό και όχι στατικό, λειτουργεί τόσο ως δημοσίευση όσο και ως εργαλείο για τη δημιουργία νέων πληροφοριών», δήλωσε ο Scheidel. Επιτρέποντας στους χρήστες να πειραματιστούν με ένα τεράστιο αριθμό των συνδυασμών δεδομένων, «θα επιτρέπει στους χρήστες να πραγματοποιούν πράγματα που δεν θα μπορούσαν να κάνουν σε μια εκτυπωμένη σελίδα.»
Παρόλο που οι ιστορικοί έχουν σχεδιάσει χιλιάδες προορισμούς και δρομολόγια σε γη και θάλασσα που διέσχιζαν τις τρεις ηπείρους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το ORBIS ενσωματώνει ρεαλιστικά σενάρια που δείχνουν πώς η αυτοκρατορία ενώθηκε μέσω των εμπορικών δρόμων.
«Οι παραδοσιακοί χάρτες αποτυγχάνουν να συλλάβουν και να αποτυπώσουν τα σοβαρά περιβαλλοντικά εμπόδια που διέπουν τις ροές ανθρώπων, αγαθών και πληροφοριών», δήλωσε ο Scheidel, η έρευνα του οποίου δίνει έμφαση στην αρχαία κοινωνική και οικονομική ιστορία.
Στην αναπαράσταση ενός αρχαίου ταξιδιού, ο χρήστης του ORBIS μπορεί να λάβει υπόψη τις συνθήκες της εποχής, 14 μέσα οδικού ταξιδίου από καραβάνι καμηλών μέχρι στρατιωτική πορεία, διάφορους τύπους πλοίων και διάφορες ταχύτητες ταξιδιού. Μαζί, όλοι αυτοί οι παράγοντες αποκαλύπτουν πως οι Ρωμαίοι αντιλαμβάνονταν τον χρόνο και την απόσταση.
Πριν από το ORBIS, κανείς, δηλώνει ο Scheidel, δεν είχε επισήμως απεικονίσει ή επιδείξει ένα τέτοιο σύστημα παγκοσμιοποίησης του αρχαίου κόσμου.
Το συγκοινωνιακό δίκτυο είναι μέρος μιας ολοκληρωμένης ιστοσελίδας που υποστηρίζει δεδομένα που φέρουν ιστορικές και τεχνικές πληροφορίες – αυτό που ο Meek αποκαλεί «ψηφιακή επιστημονική δημοσίευση με επιχειρήματα που φέρουν ενσωματωμένα δεδομένα».
Χτίζοντας μια ψηφιακή αυτοκρατορία
Ο Scheidel εμπνεύστηκε βλέποντας ένα διαδραστικό χάρτη του μετρό του Λονδίνου όπου τα σχήματα αντιπροσωπεύουν τις πραγματικές ώρες ταξιδίου και όχι τις αποστάσεις. Επικοινώνησε με τον Meeks, ο οποίος εργάζεται πάνω σε ερευνητικά ψηφιακά έργα ανθρωπιστικών σπουδών στην βιβλιοθήκη του Stanford, και αμέσως ξεκίνησαν την συνεργασία τους.
Πρωτογενές υλικό αποτέλεσε για εκείνους το διάταγμα τιμών του Αυτοκράτορα Διοκλητιανού το 301 μ.Χ., το οποίο μας παρέχει επίσημες τιμές των περισσότερων αγαθών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Είναι, όπως περιέγραψε ο Scheidel, «η μεγαλύτερη πηγή πληροφοριών για το κόστος των αγαθών εκείνη την χρονική στιγμή.»
Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία Google Maps
Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία διασύνδεσης που παρέχει το Google Maps, ο Meeks κατάφερε και δημιούργησε ένα διαδραστικό, πολύ - τροπικό δίκτυο μεταφορών. Η εκδοχή του, όμως, είχε ως στόχο να αποτυπώσει τον ρωμαϊκό κόσμο με τέτοιο τρόπο ώστε να αντανακλά το κόστος και την ταχύτητα σε αυτό που είναι γνωστό ως «δυναμική απόσταση στατιστικού χάρτη.»
Το δίκτυο είναι οργανωμένο γύρω από 751 τοποθεσίες. Οι περισσότερες από αυτές αποτελούν αστικούς οικισμούς της ρωμαϊκής περιόδου, ενώ συμπληρώθηκαν με μια σειρά από ακρωτήρια και άλλα γεωγραφικά ορόσημα που ήταν σημαντικά για την πραγματοποίηση ενός ταξιδιού. Από τις τοποθεσίες αυτές, 268 είναι τα θαλάσσια λιμάνια της εποχής.
Ο Meeks δήλωσε ότι το ORBIS χτίστηκε πάνω σε «ώμους γιγάντων.» Ενσωματώνει υπάρχοντα γεωγραφικά πλάτη και μήκη δεδομένων για ρωμαϊκούς χώρους από το έργο Pleiades (online λεξικό αρχαίων τόπων) και τα οδικά δίκτυα από τον Άτλαντα Barrington του Ελληνικού και Ρωμαϊκού κόσμου.
Δρομολόγια πλοίων
Αυτό που δεν υπήρχε ακόμη ήταν μια ακριβή αναπαράσταση του θαλάσσιου ταξιδιού κατά την αρχαιότητα, που πιθανόν να οφείλεται στη δυσκολία δημιουργίας ενός τέτοιου μοντέλου. Ο Meeks και ο Scheidel χρειάζονταν έναν αλγόριθμο που θα υπολόγιζε τόσο την επιφάνεια της θάλασσας όσο και την ταχύτητα με την οποία ο μέσος όρος των πλοίων μπορεί κινηθεί σε αυτή. Ο Scott Arcenas, ένας από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Scheidel, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία στην ιστιοπλοΐα, βοήθησε να δημιουργηθεί ένας μαθηματικός αλγόριθμος που προσομοιώνει την κίνηση ενός πλοίου σε διαφορετικές συνθήκες ανέμου.
Με την ενσωμάτωση εκατοντάδων θαλάσσιων διαδρομών της Μεσογείου, της Μαύρης Θάλασσας και του παράκτιου Ατλαντικού, οι χρήστες ORBIS μπορούν να υπολογίζουν το κόστος φαινομενικά άπειρου αριθμού δρομολογίων. Οι προκύπτουσες προσομοιώσεις του κόστους μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για την εξερεύνηση όσο και για την εξήγηση της κατανομής των πόλεων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που συγκεντρώνονταν κατά μήκος των ακτών και των μεγάλων ποταμών.
Στην ενδοχώρα η τιμή κόστους αυξήθηκε αναλογικά πολύ πιο γρήγορα από το κόστος του χρόνου: ήταν πολύ ευκολότερο για τους Ρωμαίους να πορευτούν προς μακρινούς τόπους και να τους κατακτήσουν από ότι να διακινούν εμπορεύματα μεταξύ των διαφόρων περιφερειών, εκτός κι αν αυτές ήταν παραθαλάσσιες.Το αποτέλεσμα σύμφωνα με τον Scheidel , είναι ότι «η επέκταση της Αυτοκρατορίας ήταν πολύ πιο εύκολο να επιτευχθεί από την οικονομική ολοκλήρωση. Αυτό εξηγεί γιατί όλες οι αρχαίες αυτοκρατορίες ήταν εύθραυστες και κατέρρεαν εύκολα, ενώ μπορούσαν εξίσου εύκολα να επανασχηματιστούν.»
Οι αρχικές έρευνες στα δεδομένα είχαν ήδη αποκαλύψει πόσο απίστευτα σημαντικός ήταν ο ωκεανός για την ανάπτυξη και την επέκταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
«Ο ρωμαϊκός κόσμος ήταν ένα προϊόν της Μεσογείου και η ύπαρξη του θεωρείται αδιανόητη χωρίς αυτή», δήλωσε ο Scheidel. «Από αυτή την άποψη, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διέφερε πολύ από αυτοκρατορίες όπως της Κίνας, όπου η επικοινωνία ήταν πάντα πολύ ακριβότερη.»
Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα του ORBIS, ο Scheidel είναι σε θέση να βεβαιώσει ότι τα έξοδα μεταφοράς για 50 διαδρομές με πλοίο ήταν σαφώς «άμεση συνάρτηση του χρόνου ναυσιπλοΐας, κάτι που κανείς δεν ήταν σε θέση να αποδείξει μέχρι τώρα.»
Η έρευνα συνεχίζεται…
Το ORBIS δεν δημιουργήθηκε ως ένα σταθερό project, αλλά ως μια διαδραστική πλατφόρμα που ο Scheidel και ο Meeks διαθέτουν σε άλλους μελετητές και στο ευρύ κοινό.
«Η ιστοσελίδα θα ενημερώνεται συνεχώς ως απάντηση σε σχόλια και υποδείξεις των χρηστών της. Με την προσθήκη περισσότερων δεδομένων, οι χρήστες θα μπορούν να επεκτείνουν την επιφάνεια της θάλασσας και να εφαρμόσουν το μοντέλο οπουδήποτε στον κόσμο, καθιστώντας το “απείρως επεκτάσιμο”», δήλωσε ο Scheidel.
O Scheidel πιστεύει ότι οι χρήστες θα διατυπώσουν τις δικές τους ερωτήσεις όταν πειραματιστούν με την εφαρμογή. Ελπίδα του είναι ότι ORBIS θα βοηθήσει «να δημιουργήσει μια νέα προσέγγιση στην κατανόηση της επικοινωνίας και της σύνδεσης στην αρχαία κοινωνία».
Πηγή: Past Horizons
Δεν υπάρχουν σχόλια